Γιατί οι Αμερικανοί θέλουν να «καταλάβουν» τη Γουόλ Στριτ Ανεργία, μείωση εισοδήματος και τα δάνεια «πνίγουν» την αμερικανική μεσαία τάξη

Αμερικανοί «Αγανακτισμένων» διαδηλώνουν στη Γουόλ Στρίτ

Το κίνημα των αμερικανών «Αγανακτισμένων» ίσως μοιάζει κάπως «υπερβολικό» στα μάτια των Ευρωπαίων. Και μόνο το κεντρικό σύνθημα της «κατάληψης της Γουόλ Στριτ» μοιάζει μαξιμαλιστικό. 
Η προσθήκη ορισμένων «αναγνωρίσιμων» στις τάξεις των διαδηλωτών και η μικρή (αναλογικά με τις ογκώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις στην Ευρώπη) κάνει το όλο εγχείρημα να φαίνεται περισσότερο με «χάπενινγκ» για το θεαθήναι παρά με πραγματική έκρηξη οργής. Είναι όμως έτσι;

Η πρόσφατη δήλωση του κεντρικού τραπεζίτη της χώρας Μπεν Μπερνάνκι ότι «η ανεργία αποκτά διαστάσεις εθνικής κρίσης» θα ήταν αρκετή για να δικαιώσει τους αμερικανούς «Αγανακτισμένους». Οπως παραδέχτηκε και ο πρόεδρος της Fed το ποσοστό των ανέργων κυμαίνεται σε «ανήκουστα επίπεδα για τις ΗΠΑ» τα τελευταία τρία χρόνια και παρά τα πακέτα «αναθέρμανσης της οικονομίας» παραμένει κοντά στο 9%. Το χειρότερο δε είναι ότι σύμφωνα με πολλούς οικονομικούς αναλυτές αναμένεται να βρεθεί ακόμα πιο κοντά σε διψήφια ποσοστά τους προσεχείς μήνες.

Κι αν οι αριθμός αυτός δεν είναι τόσο εντυπωσιακός, το αμερικανικό ινστιτούτο ερευνών Brookings διαπιστώνει ότι τουλάχιστον 50 εκατ. νοικοκυριά στις ΗΠΑ εξαρτώνται αποκλειστικά από τα συσσίτια τροφίμων των φιλανθρωπικών οργανώσεων και ορισμένων τοπικών φορέων.

Καλώς ή κακώς δεν εξεγείρονται όμως οι εντελώς εξαθλιωμένοι. Πέρα από τα απογοητευτικά ποσοστά της ανεργίας υπάρχουν και άλλα στοιχεία που δείχνουν ότι η μεσαία τάξη στις ΗΠΑ φτωχαίνει και συνεπώς καταναλώνει λιγότερο. Κι αυτό είναι ικανός λόγος διαμαρτυρίας για τους πολίτες αλλά και λόγος ανησυχίας για την κυβέρνηση. Σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορείου, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε για πρώτη φορά τον περασμένο Αύγουστο κατά 0,1% ενώ εκτιμάται ότι θα παραμείνει στάσιμο «για αρκετά χρόνια».

Το πόσο σημαντική είναι αυτή η παράμετρος καταδεικνύεται από το γεγονός ότι η ιδιωτική κατανάλωση αντιστοιχεί στο 70% του αμερικανικού ΑΕΠ.

Ανεργία και μείωση εισοδήματος. Το τρίτο κομμάτι του παζλ των «Αγανακτισμένων» είναι τα δάνεια. Αυτή η πληγή που παραμένει ανοικτή από το 2007 και όπως φαίνεται θα αργήσει να κλείσει. Το ποσοστό του ιδιωτικού χρέους στις ΗΠΑ έχει υποχωρήσει ελαφρά από το 100% του ΑΕΠ το 2007 στο 90%. Oμως οι πρακτικές των τραπεζών παραμένουν ίδιες. Σημερινό δημοσίευμα του πρακτορείο Reuters αναφέρει ενδεικτικά περίπτωση ενός 61χρονου κατοίκου του Νιου Τζέρσεϊ που έμεινε πρόσφατα χωρίς δουλειά.

Η τράπεζα αρνείται να μειώσει τη μηνιαία δόση του στεγαστικού του δανείου (2800 δολάρια) και έτσι τώρα κινδυνεύει να μείνει χωρίς σπίτι. Ακόμα χειρότερα ο νόμος του 2010 που προέβλεπε τη διάθεση (μόλις) ενός δισ. δολαρίων για την ενίσχυση των ανέργων που κινδύνευαν να μείνουν (και) άστεγοι λόγω αδυναμίας αποπληρωμής του στεγαστικού δανείου τέθηκε πρόσφατα σε αχρησία από το Κογκρέσο.

Οι νομοθέτες έκριναν ότι «λόγω διοικητικής αμεριμνησίας» θα έπρεπε να τερματιστεί η ισχύς του προγράμματος καθώς τα μισά από τα χρήματα έμειναν αδιάθετα και μόλις 15.000 νοικοκυριά κατάφεραν να λάβουν το σχετικό επίδομα. Ο λόγος ήταν ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε ένα χρόνο μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου και οι αιτούμενοι είχαν μόλις ένα μήνα για να καταθέσουν τα δικαιολογητικά.

Πρόσφατη έρευνα για το δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης (ένα δημοσκοπικό μέγεθος που μετρά τις βραχυπρόθεσμες «προβλέψεις» των φορολογουμένων σε σχέση με το εισόδημά και την κατανάλωση) καταγράφει πτώση τους τελευταίους τρεις μήνες από τις 60 στις 45 μονάδες.

Σε πιο απλή γλώσσα, οι 1500 Αμερικανοί που διαδήλωσαν την περασμένη Κυριακή στη Νέα Υόρκη και επιπλέον πολλοί οικονομολόγοι φοβούνται ότι η δεκαετία που διανύουμε θα αποδειχτεί «χαμένη» για μια ολόκληρη γενιά.  
Τη γενιά που θα γνωρίζει μόνο τρεις λέξεις: υπερδανεισμός, ύφεση, ανεργία.
άπό