Ανάμεσα στις μορφές τις περισσότερο ελκυστικές για το πνεύμα είναι η σπείρα. Η Απλή, η διπλή, η πολλαπλή σπείρα, η σπείρα σε δύο ή περισσότερες διαστάσεις, βρίσκεται παντού στο σύμπαν, στους στροβιλισμούς των ποταμών ή των αερίων, στους έλικες των φυτών, στο DNA, στις επιταχυντικές ακτινοβολίες, στα κελύφη των σαλιγκαριών, στους κυκλώνες, στους γαλαξίες, στα κέρατα των προβάτων... Και σχετίζεται άμεσα με τους μαιάνδρους, τους μαιάνδρους των ποταμών, των φιδιών..
Εκείνο όμως που είναι περίεργο, είναι η θέση την οποία κατέχει το μοτίβο
της σπείρας ως αισθητικό διακοσμητικό στη γεωγραφική του κατανομή,
επάνω στη γή, στις εποχές της απώτατης αρχαιότητας, κατά τη διάρκεια
εκείνων των χιλιετιών πρίν από την εποχή μας. Τη βρίσκει κανείς στο βάζο
της περιόδου Τζομόν στην Ιαπωνία, στην Κίνα, στις Κυκλάδες, κατά την
Μινωική, κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, στην Αφρική, στους μεγάλιθους της
Μάλτας ή της Βρετάνης, στο Περού των Ίνκας - και μάλιστα, αν και
υστερότερα και περισσότερο ορθογωνική στους Μάγια.
Πράγμα εκπληκτικό: πώς κάποιοι πολιτισμοί, τόσο απομακρυσμένοι ο ένας
απο τον άλλο και χωρίς αλληλεπιδράσεις, βρήκαν εκφράσεις της σπείρας
τόσο όμοιες και τόσο εκφραστικές αισθητικά; Η άνθηση τους τοποθετείται
κυρίως κατά την 3η και την 2η χιλιετία πρίν απο την χριστιανική εποχή.
Ποιες ήταν οι συμβολικές της σημασίες; Είναι καιρός να προσπαθήσουμε να
συστήσουμε μια μορφολογική επιστήμη ξεκινώντας με την ταξινόμηση των
μορφών του σύμπαντος καθώς και των διαγραμμάτων τους, δηλαδή της
αιτιότητας τους.
Ιάννης Ξενάκης: Κείμενα περί Μουσικής & Αρχιτεκτονικής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου