ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Όλη η δοµή της Πολιτείας του Πλάτωνος όπως περιγράφεται στον διάλογο προσοµοιάζει µε το
Αριστοκρατικό πολίτευµα.

Η αρχή της φθοράς µπορεί να οφείλεται σε κάποιους απογόνους που δεν θα έπρεπε να έχουν γεννηθεί την συγκεκριµένη χρονική στιγµή ή έχουν γεννηθεί από “λάθος” γονείς.

Έτσι ο κακός αυτός υπολογισµός ή η άτυχη συγκυρία γίνεται αιτία να
υπάρξουν φύλακες, και στη συνέχεια άρχοντες, οι οποίοι θα παραµελήσουν την εκπαίδευσή
τους. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα µπορούν, λόγω της µέτριας εκπαίδευσης που δέχθηκαν, να
ξεχωρίσουν τα γένη των ανθρώπων και έτσι θα προέλθει ένα ανακάτεµα που θα
προξενεί ανοµοιογένεια και ανωµαλία στη λειτουργία και τις δοµές της Πολιτείας .
Είναι χαρακτηριστικό ότι η άµβλυνση της διάκρισης των αρχόντων

αποτελεί το σηµείο αρχής της παρακµής. Τελικά, το χρυσό και το αργυρό
γένος θα προσπαθούν ενδεχοµένως να επανέλθουν στην πρότερη κατάσταση, ενώ το σιδερένιο και το χάλκινο γένος θα ρέπουν περισσότερο προς το χρήµα και την απόκτηση αγαθών.

Τα δύο πρώτα γένη βλέποντας και αναγνωρίζοντας τη κατάσταση που έχει
δηµιουργηθεί θα αναγκάζονται να συµβιβαστούν και από προστάτες να γίνουνε αφέντες των
υπόλοιπων. Μην ξεχνάµε εδώ ότι οι άνθρωποι που έχουν δύναµη µέσα τους είναι ικανοί τόσο
για το µεγάλο καλό όσο και για το µεγάλο κακό. Το νέο υβριδικό πολίτευµα που θα προκύψει θα είναι κάτι ανάµεσα στην Αριστοκρατία και την Ολιγαρχία.
Στην ολιγαρχία κυβερνούν οι πλούσιοι ενώ οι φτωχοί δεν έχουν µερίδιο στην εξουσία και
έτσι το πολίτευµα θα βασίζεται στην εκτίµηση των περιουσιών . Είναι χαρακτηριστικό
ότι οι πλούσιοι θα βάζουν ένα χρηµατικό ποσό ως απαραίτητο όριο για την είσοδό τους στο
χώρο της εξουσίας .

∆ηµοκρατία

Η µετάβαση από το ολιγαρχικό στο δηµοκρατικό πολίτευµα γίνεται εξαιτίας της αυξηµένης απληστίας για χρήµα και την ανάγκη να είναι κανείς πιο πλούσιος . Ξεκινώντας από
την επιδίωξη των πλουσίων να γίνουν πιο πλούσιοι, αυτοί θα βρουν πρόσφορο έδαφος στη
τοκογλυφία δανείζοντας τους φτωχούς που έχουν και αυτοί τις δικές του ανάγκες, που
δηµιουργήθηκαν όµως µε την συγκαλυµµένη παρότρυνση και µε ύπουλο τρόπο από τους
ίδιους τους πλούσιους. ∆ηµιουργούνται λοιπόν οµάδες κερδοσκόπων από τη µια και
δυστυχισµένων φτωχών από την άλλη που λαχταρούν κάποια στιγµή να ξεσηκωθούν,
εναντίον των πλουσίων. Για να µπορέσει να υπάρξει µια στοιχειώδης τάξη και να αποφευχθεί
αυτό το µίσος µεταξύ των δύο οµάδων θα έπρεπε οι πλούσιοι να απαγορεύουν στον καθένα
να διαθέτει την περιουσία του όπως αυτός θέλει, ενώ οι ιδιωτικές συναλλαγές θα έπρεπε να
γίνονται επ’ ιδίω κινδύνω του δανειστή.
Τέλος πάντων, κάποια στιγµή οι εξαθλιωµένοι φτωχοί θα διαπιστώσουν την αδυναµία των
πλουσίων µέσα στην ασθενικότητα και τρυφηλότητα που ζουν και θα συνειδητοποιήσουν ότι
µπορούν εύκολα να τους αποµακρύνουν µε βοήθεια από άλλες δηµοκρατικές πόλεις . Εδώ
αναπτύσσεται ο εσωτερικός διχασµός στην Πολιτεία (που είχε όµως εγερθεί στην
προηγούµενη κατάσταση), κι έτσι ξεκινούν οι έριδες και οι πόλεµοι. Όταν οι φτωχοί έχουν
υπερισχύσει και εφόσον έχουν υποφέρει ακριβώς λόγω της κατάστασης που είχε
δηµιουργηθεί, “µαθαίνοντας” από το “πάθηµά” τους, θα δώσουν τα ίδια δικαιώµατα και
συµµετοχή σε αξιώµατα σε όλους τους πολίτες στη βάση της ισότητας (τα αξιώµατα τα
αναθέτουν µε κλήρο).

Οι άνθρωποι σε αυτό το πολίτευµα θα είναι όλοι “ελεύθεροι”, η πολιτεία είναι ξέχειλη από ελευθερία και αδέσµευτη έκφραση γνώµης και ο καθένας, έχοντας εξουσία, φτιάχνει τη ζωή του όπως του αρέσει.

Σε αυτήν την πόλη θα έχει µαζευτεί κάθε καρυδιάς καρύδι, κι η πόλη θα µοιάζει σαν ένα ρούχο παρδαλό, καταστόλιστη όπως θα είναι.
Όµως, στην ίδια δηµοκρατική πόλη κανείς δε θα νοιάζεται για όσους έχουν καταδικασθεί, θα υπάρχει συγκαταβατικότητα και µαζί και περιφρόνηση για αληθινές αρχές. Θα αρκεί απλά κάποιος να δηλώνει ότι είναι µε το λαό και η πόλη θα τον εµπιστεύεται αµέσως για να τη κυβερνήσει. Οι πάντες, ίσοι και µη ίσοι, θα αντιµετωπίζονται µε ένα είδος εκφυλισµένης ισότητας. Οι κηφήνες τώρα αποτελούν ένα σηµαντικό ποσοστό της πόλης.