ΤΥΧΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΤΟ ΤΥΧΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Η Γή ή ό Ήλιος αποτελούν το κέντρο του συστήματος στο οποίο ανήκουμε; Αν είναι ή Γή , τότε το σύστημα θα ονομάζεται Πλανητικό, αν είναι ό Ήλιος τότε θα αποτελεί ένα Ηλιακό σύστημα. Κατά την πρώτη θεωρεία, η Γη είναι ακίνητη στο κέντρο του σύμπαντος και γύρω από αυτήν περιφέρεται η Σελήνη καθώς και ο Ήλιος γύρω από τον οποίο περιφέρονται οι πλανήτες σε κυκλικές τροχιές.Ο Αριστοτέλης πίστευε πώς ή Γή είναι το κέντρο του κόσμου, αλλά υπάρχει και ένα άλλο κέντρο πού αποτελεί την ουσία του πρώτου. Οι σχετικές κινήσεις εντός του ηλιακού συστήματος έμεναν ακριβώς οι ίδιες και στις δυο υποθέσεις του Κοπέρνικου και του Τύχο. Για το σύστημα του Τυχο ο Young παρατηρεί ότι δεν ήταν παράλογο αλλά μόνο λανθασμένο. Η ανακάλυψη του τηλεσκοπίου στις αρχές του 17ου αιώνα έδειξε ότι η μέτρηση της διαμέτρου των απλανών ήταν καθαρή απάτη, όπως επίσης και ο προσδιορισμός της ετήσιας παράλλαξης.Το πρόβλημα της ετήσιας παράλλαξης των απλανών λύθηκε – πολύ αργότερα – το 1838 από τον Bessel.Όμως πριν από τον Bessel αυτοί που συνετέλεσαν στην επικράτηση της ηλιοκεντρικής θεωρίας ήταν: ο Γαλιλαίος (1564-1642), ο Κέπλερ (1571-1630) και ο Νεύτων (1642-1727).Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Γερμανός μαθηματικός και αστρονόμος Κέπλερ (καθηγητής Μαθηματικών σε γυμνάσιο της Αυστρίας από το 1594) ήταν ήδη γνωστός για τις
ανακαλύψεις του στην Αστρονομία, όταν το 1600 ο Τύχο Μπράχε τον κάλεσε για βοηθό του και του ανέθεσε να υπολογίσει την τροχιά του Άρη.
Από τις παρατηρήσεις του διαπιστωνόταν ότι ο Άρης δεν είχε σταθερή απόσταση από τον ήλιο και επομένως η τροχιά του δεν ήταν κυκλική. Αντίθετα αποκαλυπτόταν ότι η τροχιά του ήταν ελλειπτική με τον Ήλιο στη μια εστία. Έτσι ο Κέπλερ οδηγήθηκε στη διατύπωση του περίφημου πρώτου νόμου του: 1ος νόμος: Οι τροχιές των πλανητών είναι ελλείψεις των οποίων τη μια εστία κατέχει ο Ήλιος (βλ. επόμενο σχήμα).Μετά το θάνατο του Τύχο Μπράχε, ο Κέπλερ στηριζόμενος στο υλικό που είχε συγκεντρώσει (ο Τύχο), διατύπωσε το 2ο νόμο του και αργότερα, μετά την ανακάλυψη του τηλεσκοπίου, τον 3ο (νόμο).2ος νόμος: Η επιβατική ακτίνα του πλανήτη, δηλαδή το νοητό ευθύγραμμο τμήμα που συνδέει καθένα από τους πλανήτες με τον Ήλιο, γράφει σε ίσους χρόνους ίσα εμβαδά.3ος νόμος: Τα τετράγωνα των χρόνων περιφοράς των πλανητών γύρω από τον Ήλιο είναι ανάλογα με τους κύβους των μεγάλων ημιαξόνων των τροχιών τους. Αργότερα, το 1687, ο Νεύτων ανακάλυψε το νόμο της παγκόσμιας έλξης και απέδειξε ότι είναι απόλυτα συμβατός με τον 3ο νόμο του Κέπλερ. Τα θεμέλια της σύγχρονης Αστρονομίας είχαν τώρα πια μπει για πάντα.Όμως αυτός που όχι μόνο πρόσφερε με το έργο του, αλλά και αγωνίστηκε για την επικράτηση του Κοπερνίκειου συστήματος, ήταν ο Γαλιλαίος (1564 – 1642).Το 1610 δημοσίευσε τα αποτελέσματα των ανακαλύψεών του στο «Sidereus Nuncius», όπου φάνηκε πιθανότατη η θεωρία για το ηλιοκεντρικό σύστημα, γιατί η ανακάλυψη των φάσεων της Αφροδίτης έδειξε ότι αυτή περιφερόταν γύρω από τον Ήλιο και επομένως η Γη δεν ήταν το κέντρο του σύμπαντος.

Πριν την εφεύρεση του τηλεσκοπίου ο Γαλαξίας παρέμενε ένα μυστήριο για τους ανθρώπους, παρόλο που μεγάλα πνεύματα όπως ο Δημόκριτος είχαν εικάσει ότι πρόκειται για πλήθος αστέρων πολύ κοντά μεταξύ τους. Η επιβεβαίωση όμως αυτού του γεγονότος ήρθε από τον Γαλιλαίο όταν και παρατήρησε για πρώτη φορά τον Γαλαξία και διέκρινε ξεχωριστούς αστέρες το 1610. Συστηματική μελέτη του Γαλαξία έγινε από τον Χέρσελ τον 18ο αιώνα. Ο Χέρσελ όμως συμπέρανε λανθασμένα ότι το ηλιακό μας σύστημα βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία. Την άποψη αυτή ανέτρεψε την δεκαετία του 1920 ο Shapley ο οποίος χαρτογραφώντας τον Γαλαξία βρήκε την πραγματική θέση μας σε αυτόν. Και η πραγματική θέση μας δεν είναι στο κέντρο του δίσκου αλλά πιο κοντά στο άκρο αυτού!
Ισως έχετε δει τον Γαλαξία κάποιες νύχτες μακριά από τα φώτα των πόλεων. Δεν είναι δύσκολο, αρκεί να υπάρχει αρκετό σκοτάδι και να ρίξετε μια ματιά ψηλά στον ουρανό. Ο Γαλαξίας μοιάζει με μια συνεχή φωτεινή ζώνη, στο χρώμα του γάλακτος (από όπου πήρε και το όνομά του) που εκτείνεται κατά μήκος του ουρανού. Αποτελείται από πάρα πολλά αστέρια μαζί, ωστόσο δια γυμνού οφθαλμού δεν μπορεί κανείς να τα ξεχωρίσει.
Ο Γαλαξίας μας ανήκει στους λεγόμενους σπειροειδείς γαλαξίες, που είναι και οι αφθονότεροι στο σύμπαν (περίπου το 80%), καθώς έχει το σχήμα δίσκου που καταλήγει σε εξωτερικές σπείρες. Το μήκος του δίσκου είναι 100.000 έτη φωτός ενώ το πάχος του είναι περίπου 4.000 έτη φωτός. Το 90% του ορατού Γαλαξία προέρχεται από αστέρες ενώ το υπόλοιπο από αέρια και κονιορτό. Η συνολική μάζα του Γαλαξία υπολογίζεται σε ένα τρισεκατομμύριο φορές την μάζα του ήλιου μας!