...΄'Αν δῇς χιλιάδαις τὸν ἐχθρό τὸν ὕπνο μὴ μοῦ κόψῃς,Κι᾿ ἂν δῇς τἄλογο τοῦ Ὁμέρπασα Βρυώνη, πέτα ροβόλα, κρᾶξε με.

«Ἀνέβα, Μῆτρε στοῦ βουνοῦ κατάκορφα τὴ ράχη,
πᾶρε τὸ μάτι τἀητοῦ καὶ τἀλαφιοῦ τὸ πόδι
καὶ τὴν ἀγρύπνια τοῦ λαγοῦ, καὶ στῆσε καραοῦλι.
Κι᾿ ἂν δῇς χιλιάδαις τὸν ἐχθρό, ἄλογα καὶ πεζούρα,
μὲ τὸν Κιοσὲ Μεχμὲτ πασᾶ, τὸν ὕπνο μὴ μοῦ κόψῃς,
στάσου, πολέμα μοναχός. Κι᾿ ἂν δῇς μὲς στὸ φουσάτο
νὰ πηλαλάῃ τἄλογο τοῦ Ὁμέρπασα Βρυώνη,
πέτα ροβόλα, κρᾶξε με. Σύρε μὲ τὴν εὐχή μου».
Ἄστραψε ἀπ᾿ ἄγρια χαρὰ τὸ μέτωπο τοῦ κλέφτη,
ἐβρόντησαν τὰ χαϊμαλιά, ἀνέμισε ἡ φλοκάτη,
ἔλαμψε ὁ Μῆτρος μία στιγμὴ κ᾿ ἐσβήστηκε σὰν ἄστρο.
Ὁ Διάκος τὸν συντρόφεψε γιὰ λίγο μὲ τὸ μάτι
κ᾿ ὕστερα πέφτει κατὰ γῆς γονατιστὸς στὴν πέτρα:
«Ἀδέρφια, παλληκάρια μου! Ἐλᾶτε ὁλόγυρά μου
καὶ γονατίσετε μ᾿ ἐμέ. Ὁ κόσμος στὴ χαρά του
εἶν᾿ ἀνθοστόλιστη ἐκκλησιά, κι᾿ ἐδῶ μας παραστέκει
ἐκεῖνος ποὺ τὴν ἔχτισε, γιὰ νὰ τὸν προσκυνοῦμε».

Απόσπασμα από τό ποίημα τού Αριστοτέλη Βαλαωρίτη "Ἀθανάσης Διάκος"

ΕΔΩ

Ο Ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης  έχοντας σαν θεμέλια του τον δεκαπεντασύλλαβο των δημοτικών μας τραγουδιών και σαν πηγή της εμπνεύσεώς του τους ηρωικούς μύθους και θρύλους του λαού μας, ιστορίες παλιές για κλέφτες και αρματολούς, για στοιχειά, ξωτικά και νεράιδες, για φαντάσματα, βρικόλακες και μαγεμένους τόπους! Τι κρίμα, στην σημερινή εποχή τα παιδιά μας είναι ζήτημα να μαθαίνουν ένα ή δύο και αυτά από τα πλέον απλοϊκά ποιήματα του Βαλαωρίτη στο σχολειό τους… Πριν κάποιες δεκαετίες μάθαιναν περισσότερα. Σε κάθε σχεδόν σχολική γιορτή υπήρχε η δραματική απαγγελία του Αστραπόγιαννου και ακόμη παλαιότερα σε χρόνια περασμένα, πριν ακόμη και από τον Πόλεμο μάθαιναν την προσευχή του Διάκου, απόσπασμα από το έργο του Αριστοτέλους Βαλαωρίτη «Αθανάσιος Διάκος»,το οποίο είναι και το πλέον μεταφυσικό, το πλέον ρομαντικό, γεμάτο Ήλιο Ελληνικό, αλλά και σκοτάδια της ψυχής αβυσσαλέα, βγαλμένα μέσα από θρύλους λαϊκούς, ποίημα του Βαλαωρίτη. 

ΕΔΩ