Τα παλιά τα χρόνια όταν δεν είχαν ανακαλυφθεί τα σημερινά μέσα ανάμματος φωτιάς, όπως τα σπίρτα, οι αναπτήρες, ο άνθρωπος άναβε την φωτιά με την βοήθεια της ίσκας. Η ίσκα είναι ένας μύκητας φυτό που αναπτύσσεται στους ξερούς και σαπισμένους κορμούς των δένδρων, ή σε σωρούς από φύλλα. Επιστημονικά λέγεται Αγαρικόν, το Έναυσμα, ή Πολύπορο, ο Πυρφόρος (Αγκάρικουμ Χιρουργιόρουμ ή Πολύπορους Ιγκνιάτιους). Οι μύκητες αυτοί συνήθως αποτελούνται από δισεκατομμύρια νεκρών ζωικών ή φυτικών μικροβίων, επάνω στο φυτικό υλικό στο οποίο αναπτύσσεται η αποικία των μικροβίων μεταλλάσσεται σαν ξερή φυτική ύλη μεγάλης περιεκτικότητας σε άνθρακα φαρφατιασμένο. Συνήθως αυτοί οι μύκητες αναπτύσσονται στα δένδρα της Αμυγδαλιάς, Μουριάς, Αμπέλου, Ελιάς, Οξιάς, Πεύκου, Εσπεριδοειδών, και ιδίως της Δρυς(Βελανιδιάς). Χρησιμεύει και σαν αιμοστατικό, επί των εγκαυμάτων και για την θεραπεία των κάλων.
Οι μύκητες της Βελανιδιάς είναι πολλών ειδών, από την βελανιδοφόρο
δρυς, την αγρία δρυς, ή το πρινάρι του οποίου η θαμνώδης ποικιλία
λέγεται και κατσοπρίνι. Η βελανιδοφόρος δρυς είναι η γνωστή βελανιδιά.
Ένα μεγάλο δάσος από βελανιδιά βρίσκεται στην Φολόη της Ηλείας.
Η ίσκα εξωτερικά έχει χρώμα σταχτί προς το λευκό, ενώ εσωτερικά
έχει καφέ χρώμα. Μοιάζει με το μανιτάρι, με την διαφορά όμως ότι αυτή
είναι πολύ σκληρή, ενώ το μανιτάρι πάρα πολύ μαλακό.
Κατά την ανάπτυξή της είναι νωπή και μαλακή σαν πολτός. Όταν πεθαίνει το μικρόβιο ξεραίνεται και σκληραίνει. Την ίσκα την μάζευαν κατά τους θερινούς μήνες και την τοποθετούσαν μέσα σε αλισίβα επί σαράντα (40) ημέρες περίπου. Κατά διαστήματα την έβγαζαν και την στούμπιζαν για να μαλακώσει. Αφού μαλάκωνε κάπως, την έβγαζαν από την αλισίβα και την έβαζαν στον ήλιο για να στεγνώσει, οπότε και ήταν έτοιμη προς χρήση.
Στην συνέχεια την ξεφλούδιζαν την έκοβαν σε μικρούτσικες σκλήθρες, λεπτές σαν το φυτιλάκι του καντηλιού ή σε λεπτές ταινίες ή σε μακρόϊνους σπάγκους. Το υλικό της ίσκας είναι εύφλεκτο στους σπινθήρες της φωτιάς. Αυτοί οι σπινθήρες παράγονται όταν τεμάχιο από στουρνάρι (τσακμακόπετρα) χτυπηθεί απότομα και δυνατά με ατσαλένιο τεμάχιο.
Συνήθως τα άλογα όταν έτρεχαν τ’ ατσαλένια πέταλα των όταν έρχονταν
σ’ επαφή με στουρναρόπετρες ξεπηδούσαν σπινθήρες φωτιάς. Σήμερα ακόμη
σε μερικά μοναστήρια του Αγίου όρους χρησιμοποιούν την ίσκα στα καντήλια
τους αντί για φυτίλι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου