Mekorot: Ποια είναι η εταιρεία που διεκδικεί το νερό της Θεσσαλονίκης

Photo by iLan P/ Flickr

Στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται σήμερα οι εκπρόσωποι της Mekorot, υπέθυνης για το «απαρτχάιντ νερού» στην Παλαιστίνη - 6 (τουλάχιστον) λόγοι για τους οποίους οποιαδήποτε συνεργασία με μια τέτοια εταιρεία είναι απαράδεκτη

Η Mekorot αποτελεί την κρατική εταιρεία ύδρευσης του Ισραήλ, η οποία ιδρύθηκε το 1937 και διαχειρίζεται το 90% του πόσιμου νερού του Ισραήλ και το 80% των υδάτινων αποθεμάτων της χώρας.
Η πολιτική της εταιρείας στο τομέα του νερού είχε ήδη διαφανεί από το 1950 όταν με ένα τεράστιο και πολυέξοδο έργο προχώρησε στην εκτροπή των νερών του ποταμού Ιορδάνη σε βάρος των εδαφών του λαού των Παλαιστινίων και προς όφελος του Ισραήλ.
Τον Αύγουστο του 1967, με στρατιωτική διαταγή, η διαχείριση του νερό της Δυτικής Όχθης περνά στο Ισραήλ, ενώ τον επόμενο χρόνο όλες οι υδάτινες πηγές της Παλαιστίνης περνούν στη ιδιοκτήσια του κράτους του Ισραήλ.
Το 2005 η Mekorot ίδρυσε ένα επιχειρησιακό τμήμα, ώστε να ξεκινήσει τη διεθνή της επέκταση. Προσοδοφόρα συμβόλαια υπογράφηκαν σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κύπρος, η Αργεντινή, η Ινδία και η Ουγκάντα. Στην Ελλάδα η Mekorot συναγωνίζεται για ένα μερίδιο στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης. Συμφωνίες συνεργασίας έχουν υπογραφεί στη Βραζιλία, την Πορτογαλία και την Ιταλία.

Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση «Φίλοι της Γης» και παλαιστινιακές οργανώσεις, που διοργάνωσαν τον περασμένο μήνα την Πρώτη Διεθνή Εβδομάδα κατά της Mekorot (22 - 30/3/2014 ), κατηγορούν την εταιρεία ότι είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή του «απαρτχάιντ νερού» κατά των Παλαιστινίων, για το έγκλημα κατά του διεθνούς δικαίου της λεηλασίας των φυσικών πόρων σε κατεχόμενα εδάφη, την άδικη μεταχείριση κατά των Παλαιστίνιων ως εθνική ομάδα και τη ζωτική υποστήριξη της βιομηχανίας των παράνομων εποικισμών.
Στο κείμενο της διεθνούς καμπάνιας ενάντια στη Merokοt, που καλούσε το παγκόσμιο κίνημα σε μποϊκοτάζ κατά του ισραηλινού κολοσσού, παρουσίαζονταν οι έξι λόγοι για τους οποίους οι πολίτες οφείλουν να ξεσηκωθούν, ασκώντας πίεση στις εθνικές κυβερνήσεις τους να διακόψουν οποιαδήποτε συνεργασία με την εταιρεία:

Έξι λόγοι για μποϊκοτάζ

1. Η Mekorot εφαρμόζει σύστημα απαρτχάιντ νερού: Πέρα από τα όσα ήδη αναφέρθηκαν, η παλαιστινιακή κατανάλωση στα Κατεχόμενα είναι περίπου 70 λίτρα ανά άτομο την ημέρα -σημαντικά χαμηλότερα από τα 100 λίτρα ανά άτομο την ημέρα που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ η ημερήσια κατανάλωση από τους Ισραηλινούς είναι περίπου 300 λίτρα, δηλαδή 14 φορές περισσότερο.
Επιπρόσθετα, η Mekorot έχει αρνηθεί την παροχή νερού σε παλαιστινιακές κοινότητες μέσα στο Ισραήλ, παρ' ότι απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ αναγνωρίζει το δικαίωμά τους στην πρόσβαση στο νερό.
Εκθεση του γαλλικού Κοινοβουλίου έχει χαρακτηρίσει αυτή την κατάσταση «απαρτχάιντ νερού».
2. Η υποστήριξη της Mekorot για τον αποικιοκρατικό εποικισμό συνεχίζεται αδιάλειπτα από την κατοχή το 1967 της Δυτικής Οχθης, της Γάζας και των Υψιπέδων του Γκολάν μέχρι σήμερα. Στην εταιρεία δόθηκε το μονοπώλιο όλων των πηγών νερού στα κατεχόμενα εδάφη, εφαρμόζοντας πολιτικές που ενισχύουν τον ισραηλινό εποικισμό εις βάρος των παλαιστινιακών κοινοτήτων.

Εκθεση της ανεξάρτητης επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τις επιπτώσεις των ισραηλινών εποικισμών στα δικαιώματα των Παλαιστινίων, καθώς και η τελευταία έκθεση για τους εποικισμούς από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, καταδικάζουν τη Mekorot για το ρόλο της στη «βιομηχανία» των εποικισμών. Κάθε συνεργασία με τη Mekorot από τη φύση της υποστηρίζει ή συνεισφέρει στην παράνομη υποστήριξη των εποικισμών. 3. Η Mekorot συμμετέχει στο διεθνές έγκλημα της λεηλασίας των φυσικών πηγών και στη χωρίς όρια καταστροφή των υποδομών νερού:
Η Mekorot λειτουργεί 42 πηγάδια στη Δυτική Οχθη, κυρίως στην περιοχή της Κοιλάδας του Ιορδάνη που κατά κύριο λόγο υδροδοτούν τους ισραηλινούς εποικισμούς. Η Mekorot δουλεύει σε στενή συνεργασία με τον ισραηλινό στρατό για να κατάσχει σωλήνες ύδρευσης από Παλαιστίνιους αγρότες και να καταστρέφει τις πηγές παροχής νερού των παλαιστινιακών κοινοτήτων. Μόνο το 2012, ο ισραηλινός στρατός κατεδάφισε 60 εγκαταστάσεις νερού και αποχέτευσης που ανήκουν σε Παλαιστινίους.

4. Η στέρηση του ανθρώπινου δικαιώματος στο νερό στους Παλαιστινίους από τη Mekorot είναι μέσο για την ισραηλινή πολιτική εκτοπισμού:
Το καλοκαίρι η Mekorot συνοδευόμενη από το στρατό, κλείνει τη βρύση για τους Παλαιστινίους στις κοινότητες της Δυτικής Οχθης, αφήνοντάς τους στην ξηρασία.
Η Mekorot είναι υπερήφανος συνεργάτης στο «Σχέδιο Ερημος Νέγκεβ» του Εβραϊκού Εθνικού Συμβουλίου, σύμφωνα με το οποίο 40.000 Παλαιστίνιοι Βεδουίνοι, κάτοικοι του Ισραήλ, θα ξεριζωθούν από τα σπίτια τους και τα εδάφη τους θα χρησιμοποιηθούν για εποικισμούς «μόνο για εβραίους» στην έρημο Νέγκεβ.
5. Η Mekorot εξάγει το απαρτχάιντ νερού επωφελούμενη από την ιδιωτικοποίηση του νερού.
Το Συνδικάτο Δημόσιου Τομέα της Αργεντινής δήλωσε στην καμπάνια του ότι «αν η σύμβαση δοθεί στη Mekorot, το νερό θα θεωρείται από εδώ και πέρα είδος πολυτελείας και όχι ζωτικός πόρος, δηλαδή κοινωνικό δικαίωμα και επιπλέον τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται επιβραβεύοντας μια εταιεία που υποστηρίζει την παλαιστινιακή γενοκτονία».
6. Η προβαλλόμενη ειδίκευση της Mekorot στο νερό χρησιμοποιείται ξεκάθαρα για αποπροσανατολισμό:
Η δημιουργία μύθων σχετικά με το νερό έχει στόχο να βελτιώσει την εικόνα του Ισραήλ διεθνώς. Αντίθετα με τους ισχυρισμούς της εταιρείας, το Ισραήλ δεν έκανε την «έρημο να ανθήσει».
Τα εδάφη της ιστορικής Παλαιστίνης είναι πλούσια σε νερό και οι Παλαιστίνιοι έχουν παράδοση πολλών αιώνων στη γεωργία.
Το Ισραήλ εκμεταλλεύεται αυτό το μύθο για να δικαιολογήσει την εσφαλμένη εκτροπή των νερών του Ιορδάνη ποταμού, η οποία έκανε τον ιστορικό ποταμό ένα σκουπιδότοπο, αλλά και την επιθετικότητα εναντίον γειτονικών χωρών.
Η πραγματικότητα είναι ότι το Ισραήλ κατασπαταλά το νερό, οι πολίτες του καταναλώνουν το διπλάσιο νερό από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ο γεωργικός τομέας είναι οικολογικά μη βιώσιμος, με επιδοτούμενες από το κράτος υδροβόρες καλλιέργειες.

Ολλανδία και Αργεντινή δείχνουν το δρόμο

Ολλανδία: Έσπασαν τη συμφωνία, λόγω παραβίασης του διεθνούς δικαίου
Τον Δεκέμβριο του 2013, ο μεγαλύτερος προμηθευτής πόσιμου νερού της Ολλανδίας, η εταιρεία VITENS, αποφάσισε να κόψει τους δεσμούς με τη Mekorot, επικαλούμενη καταγγελίες για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η ολλανδική εταιρεία έλαβε την απόφασή της έπειτα από διαβουλεύσεις με το ολλανδικό υπουργείο Εξωτερικών.
Σε ανακοίνωσή της η Vitens ανέφερε ότι δίνει μεγάλη έμφαση στα ηθικά πρότυπα και τους διεθνείς κανόνες και δεν θα μπορούσε να συνεχίσει τη συνεργασία της με την ισραηλινή εταιρεία.
Η Λίλιαν Πλούμεν, η Ολλανδή υπουργός διεθνούς εμπορίου και αναπτυξιακής συνεργασίας, ακύρωσε συνάντηση με στελέχη της Μεκορότ για τον ίδιο λόγο.
Η Αργεντινή δεν προχώρησε στη συμφωνία

Ενα έργο για την επεξεργασία του 250.000 κυβικών μέτρων νερού, από μία κοινοπραξία της οποία ηγείται και επρόκειτο να χρηματοδοτήσει η Mekorot, στην πόλη Λα Πλάτα - τέταρτη σε μέγεθος πόλη της Αργεντινής - δεν προχώρησε τελικά έπειτα από απόφαση των αρχών της περιοχής, και ύστερα από παρατεταμένη διαμάχη για τη συμφωνία.

Το 2012, όταν παρουσιάστηκε η επενδυτική πρόταση, ύψους 170 εκατ. δολαρίων, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις για τις σχέσεις των εταιρειών που αποτελούν την κοινοπραξία με τη Mekorot.
Επιπλέον, το σχέδιο απέτυχε να εγγυηθεί πόσιμο νερό επειδή αγνόησε την επιδείνωση της κατάστασης των σωλήνων του δικτύου διανομής της Λα Πλάτα.

Η αποδοχή της Mekorot ως αναδόχου του έργου αμφισβητήθηκε, επίσης, από το περιφερειακό Κοινοβούλιο λόγω του ρόλου του ισραηλινού εθνικού διανομέα του νερού στην ιδιοποίηση των παλαιστινιακών υδάτινων πόρων στη Δυτική 'Οχθη.
(Πληροφορίες: intifadagr, electronicintifada.net, Ελευθεροτυπία, Stop Mekorot, omniatv )
Επιμέλεια:

Μυρτώ Αρετάκη