ΝΑΥΠΛΙΟΣ Ο ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ ΚΑΙ ΑΜΥΜΩΝΗΣ

Η ΝΑΥΠΛΙΑ

Ας μου επιτραπεί να αρχίσω την εισαγωγή στο κεφάλαιο Περί Ναυπλίας, με τα ίδια λόγια που κάνει την εισαγωγή του ο αείμνηστος συγγραφέας της  σπουδαίας ιστορικής μελέτης  « Η Ναυπλία, από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των  καθ’ ημάς», Μιχαήλ Λαμπρινίδης.

 « Δεξιά τω εισπλέοντι τον Αργολικόν κόλπον και προς τον μυχόν αυτού βραχώδης και επιμήκης προέχει χερσόνησος, απόκρημνος προς μεσημβρίαν και προσιτή πως προς άρκτον, δια μικράς χειροποιήτου κατά το μάλλον και ήττον χωριζομένη χαράδρας από του προς ανατολάς κειμένου και κατά διακόσια είκοσι περίπου μέτρα υπερέχοντος της θαλάσσης όρους Παλαμηδίου, αφ’ ού φαίνεται ωσεί αποσπασθείσα καθέτως και πεσούσα εις την θάλασσα. Η βραχώδης αύτη χερσόνησος, ήτις δίκην γλώσσης στενής εισέχει εις την θάλασσα εξ’ ανατολών προς δυσμάς και ής ο συνέχων μετά της μεγάλης ξηράς ισθμός, ήν ποτέ κατειλημμένος το πλείστον υπό των υπωρειών του Παλαμηδίου, μη αφίνων ή βραχείαν τινά βατήν δίοδον προς αυτήν, έχει μέσον ύψος 45 περίπου μέτρων, μέγιστον δε μήκος απ’ ανατολών προς δυσμάς 900 μέτρων και πλάτος επίσης απ’ άκρου προς μεσημβρίαν 400 περίπου μέτρων. Η χερσόνησος αύτη σχηματίζει προς τον μυχόν του Αργολικού κόλπου μικρόν υπόκολπον, κατά το στόμιον του οποίου πετρώδης σκόπελος μικράς περιμέτρου, ολίγον υπερέχων της θαλάσσης, ανυψούται εν τω μέσω σχεδόν εις απόστασιν 500-600 μέτρων από της αρκτικής πλευράς αυτής.

Η μικρά αύτη χερσόνησος…. φέρεται οικισθείσα από των αποτάτων μυθικών της Ελλάδος χρόνων. Έγγονος του Δαναού, του εξ’ Αιγύπτου ορμηθέντος και κατασχόντος το Άργος, υιός δε της θυγατρός αυτού Αμυμώνης εκ του Θεού της θαλάσσης Ποσειδώνος, ο Ναύπλιος, εμυθολογείτο ως ο ιδρυτής και κτίστης επί της χερσονήσου ταύτης της επωνύμου αυτώ πόλεως Ναυπλίας…»

Σύμφωνα με την Ελληνική Προϊστορία ο Ποσειδώνας και η Ήρα ενεπλάκησαν σε διαμάχη για το ποιος θα έχει την προστασία της Αργολικής Γής ( όπου Αργολική Γη η περιοχή που διαφέντευε ο Ίναχος και ίδρυσε την πόλη του Άργους), τότε οι Θεοί έκαναν δικαστήριο και έβαλαν ως κριτές στην διαμάχη, τόσο τον Βασιλιά Ίναχο, όσο και τους ποταμούς Κηφισό και Αστερίων. 

Εδώ βλέπουμε πως πρόκειται για τρείς ποταμούς, αφού και ο Ίναχος ποταμός ήταν. Αυτό το συναντούμε πάρα πολύ συχνά στην προϊστορία και κυρίως από την δημιουργία του κόσμου, κάτι που φαίνεται λογικότατο αν σκεφτεί κανείς πως από το νερό προήλθε η ζωή. Αλλά και στο νερό στηρίζεται. 

 Σ’ αυτήν την διαμάχη η ζυγαριά έκλεινε προς την Ήρα με ομόφωνη μάλιστα απόφαση των Κριτών. Τότε ο Ποσειδών μη δεχόμενος το αποτέλεσμα της δίκης αυτής, στέρεψε όλες τις πηγές και τα ποτάμια της Αργολίδας. Στον Παυσανία διαβάζουμε  πως ο Θεός,  πλημμύρισε τον τόπο και χρειάστηκε η επέμβαση της Ήρας για να αποτραβήξει τα θαλάσσια νερά του ο Ποσειδών. Έτσι σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος οι Αργείοι ίδρυσαν Ιερό προς τιμή του Προσκλύστιου Ποσειδώνος. 

« …ἐνταῦθα Ποσειδῶνός ἐστιν ἱερὸν ἐπίκλησιν Προσκλυστίου: τῆς γὰρ χώρας τὸν Ποσειδῶνά ἐπικλύσαι τὴν πολλήν, ὅτι Ἥρας εἶναι καὶ οὐκ αὐτοῦ τὴν γῆν Ἴναχος καὶ οἱ συνδικάσαντες ἔγνωσαν. Ἥρα μὲν δὴ παρὰ Ποσειδῶνος εὕρετο ἀπελθεῖν ὀπίσω τὴν θάλασσαν: Ἀργεῖοι δέ, ὅθεν τὸ κῦμα ἀνεχώρησεν, ἱερὸν Ποσειδῶνι ἐποίησαν Προσκλυστίῳ…» ( Παυσανίου « Κορινθιακά» κεφ. 22, παραγρ. 4) 

ΝΑΥΠΛΙΟΣ Ο ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ ΚΑΙ ΑΜΥΜΩΝΗΣ

Όμως ο Θεός παρουσιάζεται ευμενής προς τους Αργείους όταν συναντά την Δαναΐδα Αμυμώνη, η οποία ήταν μια από τις τέσσερις κόρες που είχε αποκτήσει με την Ευρώπη που ήταν βασίλισσα, όπως αναφέρει ο Απολλόδωρος. Ήταν τότε που ο Δαναός έστειλε τις κόρες του προς ανεύρεση νερού. Η Αμυμώνη φθάνοντας στην περιοχή της Λέρνης συναντά έναν Σάτυρο που κοιμόταν κάτω από ένα δένδρο. Αυτός προσπάθησε να βιάσει την Δαναΐδα που με τις κραυγές απελπισίας της έβγαλε από το θαλάσσιο βασίλειό του, τον Ποσειδώνα. Η τρίαινα του θεού που θέλησε να βρει τον σάτυρο, αστόχησε και στο σημείο όπου έπεσε ανέβλυσε άφθονο νερό. Η Πηγή αυτή πήρε το όνομα της Αμυμώνης από τις κυριότερες πηγές  της Αλκυονίας ( της λίμνης που θεωρούνταν απύθμενη και κατά την παράδοση λέγεται πως ο Θεός Διόνυσος από αυτήν κατέβηκε στον Άδη να φέρει πίσω στην ζωή, την μητέρα του Σεμέλη), στους πρόποδες του  όρους Ποντίνου.

Ο Ποσειδώνας ερωτεύεται την Αμυμώνη την οποία παίρνει μαζί του στην θάλασσα. Να δούμε τον ακριβή διάλογο μεταξύ της Δαναϊδας και του Θεού της Θαλάσσης, όπως ο Λουκιανός τον περιγράφει στο έργο του «Ενάλιοι Διάλογοι», 2. 6. 

:« που άγει συναρπάσας αυτήν και εις την θάλασσα καθέλκει;», 

Ποσειδών: « θάρρει, ουδέν δεινόν μη πάθης, αλλά και πηγήν επώνυμόν σοι αναδοθήναι εάσω ενταύθα πατάξας τη τριαίνη την πέτραν πλησίον του κλύσματος και συ ευδαίμων έσει και μόνη των αδελφών ουχ υδροφορήσεις αποθανούσα».

Έτσι λοιπόν από αυτήν την ένωση γεννήθηκε ο Ναύπλιος, ο ιδρυτής της πόλης του Ναυπλίου και μέγας θαλασσοπόρος, όπως λέγεται. Μάλιστα η γέννησή του συντελέσθηκε ενώ η Αμυμώνη βρισκόταν στην Εύβοια, όπου την είχε οδηγήσει το κύμα. 

 " Ἀμυμώνη δὲ ἐκ Ποσειδῶνος ἐγέννησε Ναύπλιον. οὗτος μακρόβιος γενόμενος, πλέων τὴν θάλασσαν, τοῖς ἐμπίπτουσιν ἐπὶ θανάτῳ ἐπυρσοφόρει. συνέβη οὖν καὶ αὐτὸν τελευτῆσαι ἐκείνῳ τῷ θανάτῳ. πρὶν δὲ τελευτῆσαι ἔγημε ὡς μὲν οἱ τραγικοὶ λέγουσι, Κλυμένην τὴν Κατρέως, ὡς δὲ ὁ τοὺς νόστους γράψας, Φιλύραν, ὡς δὲ Κέρκωψ, Ἡσιόνην, καὶ ἐγέννησε Παλαμήδην Οἴακα Ναυσιμέδοντα."  γράφει ο Απολλόδωρος στην Βιβλιοθήκη του,( βιβλίο Β΄ κεφ. 1, παρ.5)

Και στον Παυσανία στα «Κορινθιακά» διαβάζουμε στο κεφ. 38, παργρ. 2 : 

" Τημενίου δὲ ἀπέχει Ναυπλία πεντήκοντα ἐμοὶ δοκεῖν σταδίους, τὰ μὲν ἐφ' ἡμῶν ἔρημος, οἰκιστὴς δὲ ἐγένετο αὐτῆς Ναύπλιος Ποσειδῶνος λεγόμενος καὶ Ἀμυμώνης εἶναι. λείπεται δὲ καὶ τειχῶν ἔτι ἐρείπια, καὶ Ποσειδῶνος ἱερὸν καὶ λιμένες εἰσὶν ἐν Ναυπλίᾳ καὶ πηγὴ Κάναθος καλουμένη: ἐνταῦθα τὴν Ἥραν φασὶν Ἀργεῖοι κατὰ ἔτος λουμένην παρθένον γίνεσθαι." 

 Αυτός όταν μεγάλωσε και έγινε έμπειρος θαλασσοπόρος όπως είπαμε, από την Εύβοια ήρθε στον Αργολικό κόλπο και αποβιβάσθηκε στους Αποβάθμους, μια παραλιακή θέση που βρισκόταν ανάμεσα στην Τίρυνθα και το Ναύπλιο όπου λέγεται πως και ο Δαναός εκεί αποβιβάσθηκε με τις κόρες του. Εύκολα βρήκε την πηγή που είχε ανοίξει με την τρίαινά του ο Ποσειδώνας προς χάριν της μητέρας του Αμυμώνης. 

Εκεί στα πατρικά χώματα, ο Ναύπλιος αποφάσισε να κτίσει μια πόλη και συγκεκριμένα πάνω στην βραχώδη χερσόνησο η οποία θα αποτελούσε και φυσικό οχυρό. Αλλά και για το από κάθε άποψη καλό λιμάνι της περιοχής επιλέγει ο τόπος από τον Ναύπλιο που χτίζει την επώνυμη πόλη.

από