Του Κώστα Στούπα
Η κατάσταση που έχει δρομολογηθεί για την παγκόσμια οικονομία και κατά συνέπεια και τις αγορές είναι πρωτόγνωρη και αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει προηγούμενο για να συγκριθεί...
Η επιδημία του "κοροναϊού" από τη στιγμή που πέρασε μια κρίσιμη μάζα πληθυσμού είναι δύσκολο να τεθεί υπό έλεγχο. Στην επαρχία Βουχάν στην Κίνα μόνο μετά από δρακόντεια μέτρα παρουσιάστηκε επιβράδυνση.
Στη συνέχεια οι επιχειρήσεις άρχισαν να επαναλειτουργούν και οι άνθρωποι να έρχονται σε επαφή μεταξύ τους. Τούτο είναι πιθανό να οδηγήσει σε αναζωπύρωση της εξάπλωσης...
Αν αυτό συμβεί, ο πανικός ίσως επιστρέψει με πολλαπλάσια ισχύ.
Το γεγονός πως η επιδημία δεν φαίνεται να επηρεάστηκε από το θερμό κλίμα του Χονγκ Κόνγκ ίσως να σημαίνει πως η άνοδος της θερμοκρασίας στο Βόρειο Ημισφαίριο να μην επηρεάζει την εξάπλωση.
Αυτό αλλάζει τις εκτιμήσεις για πιθανή υποχώρηση από τα μέσα της Άνοιξης και μετά.
Θετικό παραμένει το γεγονός πως η επιδημία έχει ιδιαίτερα μικρό ποσοστό θνησιμότητας. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία τo 80-85% του πληθυσμού θα περάσει τη λοίμωξη με ελαφρά ή καθόλου συμπτώματα. Το υπόλοιπο θα ασθενήσει και ίσως χρειαστεί νοσοκομειακή φροντίδα.
Σύμφωνα με τη γκαουσιανή συνάρτηση σε μερικούς μήνες η επιδημία θα βρίσκεται στο αποκορύφωμα. Αν τότε το 10-20% ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού χρειαστεί ιατρική φροντίδα οι υποδομές ακόμη και των πιο οργανωμένων και πλούσιων χωρών δεν επαρκούν.
Στο οικονομικό πεδίο όμως οι συνέπειες είναι ήδη ανυπολόγιστες. Παρατηρούμε τις τελευταίες εβδομάδες πολλές επιχειρήσεις να ανακοινώνουν μείωση των πωλήσεων. Λογικά βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή και ήδη φαίνεται πως κάποιοι κλάδοι της οικονομίας θα υποστούν πραγματική καθίζηση. Ακόμη και αν η αναταραχή κρατήσει μόνο 2-3 μήνες αυτό φαίνεται απίθανο να μην οδηγήσει το 2020 σε ύφεση την παγκόσμια οικονομία.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι η απορρύθμιση των εφοδιαστικών αλυσίδων. Μια εταιρεία που κατασκευάζει αυτοκίνητα ή φάρμακα στην Ευρώπη ή την Αμερική θα σταματήσει την παραγωγή αν έκλεισε μια μονάδα προμηθευτής ενός ανταλλακτικού ή μια ουσία στην Κίνα ή το Μαρόκο.
Τούτο σημαίνει πως ενδέχεται να υπάρξουν ελλείψεις βασικών αγαθών όπως ακριβώς είδαμε τις πρώτες εβδομάδες ελλείψεις σε χειρουργικές μάσκες και αλκοολούχα αντισηπτικά.
Η επιδημία θα μειώσει τη ζήτηση συνολικά, οδηγώντας την οικονομία σε ύφεση. Η ύφεση θα μειώσει τα εισοδήματα και θα οδηγήσει σε αύξηση της ύφεσης.
Σε κάποια είδη όπως η ένδυση, τα αυτοκίνητα, τα ταξίδια η ζήτηση θα πέσει κατακόρυφα. Οι εταιρείες που διαθέτουν αποθέματα θα προσπαθήσουν να τα εκποιήσουν πιέζοντας τις τιμές.
Στα είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, φάρμακα κλπ...) στην αρχή θα δούμε αύξηση της ζήτησης καθώς ο πανικός οδηγεί σε συμπεριφορές αποθεματοποίησης (αποθήκευσης ειδών πρώτης ανάγκης). Η αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με την αποσυναρμολόγηση των εφοδιαστικών αλυσίδων, λόγω μέτρων μείωσης της διάδοσης της επιδημίας, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε ελλείψεις και ανατιμήσεις...
Καθώς οι ελλείψεις και ανατιμήσεις θα αφορούν βασικά αγαθά δεν αποκλείεται να δούμε άνοδο του πληθωρισμού (βασίζεται κυρίως στο καλάθι της νοικοκυράς) ενώ η οικονομία θα είναι σε ύφεση. Τούτο είναι κάτι ιδιαίτερα σπάνιο.
Όλοι περιμένουν τις Κεντρικές Τράπεζες να επιχειρήσουν να ανακόψουν τη μείωση της ζήτησης και την ύφεση με μειώσεις επιτοκίων. Τούτο όμως δεν φαίνεται πώς μπορεί να αλλάξει το κλίμα, καθώς τα επιτόκια δεν είναι... εμβόλια!
Κάποιος που δεν ταξιδεύει, δεν κυκλοφορεί και δεν ξοδεύει επειδή φοβάται μην αρρωστήσει δεν θα αλλάξει συμπεριφορά αν η τράπεζα του προσφέρει φθηνότερο ή μηδενικού κόστους δανεισμό.
Ακόμη και να μοιράσουν χιλιάρικα όπως στο Χονγκ Κόνγκ αν κάποιος φοβάται να κυκλοφορήσει ή να ακουμπήσει πράγματα που έχουν ακουμπήσει άλλοι και ενδεχομένως μολύνει, ο αντίκτυπος στην οικονομία θα είναι μικρός.
"Επιπλέον, σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις του αιώνα, η επιδημία του COVID-19 προκαλεί σοκ προσφοράς καθώς και σοκ στη ζήτηση. Πράγματι, πρέπει να επιστρέψουμε στις κρίσεις εφοδιασμού με πετρέλαιο στα μέσα της δεκαετίας του '70 για να βρούμε κάτι αντίστοιχο..." υποστηρίζει ο γνωστός καθηγητής του Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ.
Φανταστείτε στο δεύτερο εξάμηνο μια κατάσταση ύφεσης 5% στην παγκόσμια οικονομία με πληθωρισμό 5% λόγω αύξησης στις τιμές τροφίμων, φαρμάκων κλπ.
Αν η κατάσταση αυτή με χιλιάδες θανάτους ασθενών, απομόνωση και ελλείψεις αγαθών κρατήσει μερικούς μήνες οι καταναλωτικές, οικονομικές και πολιτικές συμπεριφορές θα αλλάξουν για πολλά χρόνια.
Είναι παρακινδυνευμένο αυτό που υπολογίζουν κάποιοι να επωφεληθούν της πτώσης των αγορών γιατί όπως έγινε στα προηγούμενα κραχ κάποια στιγμή θα γυρίσουν απότομα όπως έγινε το 2009 και παλαιότερα.
Τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε είναι πρωτόγνωρη έχει χαρακτηριστικά υβριδικής και ασύμμετρης απειλής. Οι μεταβολές στις οικονομικές συμπεριφορές δεν προκύπτουν από τις κλασικές μεταβολές στα πλαίσια του επιχειρηματικού και πιστωτικού κύκλου, αλλά από εξωγενείς απροσδιόριστους παράγοντες...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου