Τί είναι ή πολιτική ὕβρις

Πολιτική ὕβρις:

στον αρχαίο και το σύγχρονο κόσμο

§1
Η ὕβρις, κατά κανόνα, συνυφαίνεται με τη δύναμη, την ισχύ και την εξουσία. Όπου υπάρχει πολιτική κυριαρχία, όπου επικρατεί ισχυρή δεσποτεία, εκεί εμφανίζεται και η ύβρις, γιατί εκεί συμβαίνει υπέρβαση του ανθρώπινου μέτρου.

     Ι. Στην αρχαία ελληνική σκέψη, από την εποχή ήδη του Ομήρου, η λέξη ὕβρις είναι συνώνυμη με τον όλεθρο του ανθρώπου. Κλείνει μέσα της ό,τι πρέπει να αποφεύγει ο τελευταίος. Τι πρέπει να αποφεύγει; Την υπερβολή και την έπαρση, την αυθάδικη βία, την προσβολή του φυσικού‒ανθρώπινου μέτρου, συνεπώς την προσβολή του θείου, τη βουλιμία για α‒λογισμό και στρεψοδικία, με την οποία τείνει να επικαλύπτει το φθονερό και καταστροφικό του έργο, που μπορεί να διαπράττει από θέση ισχύος. Η ὕβρις λοιπόν μπορεί να εγκατασταθεί στη ζωή μας μόνο ως βιασμός του μέτρου και της αρμονίας, ως καταστρατήγηση του «ξυνού λόγου» (=του κοινού-καθολικού λόγου) κατά Ηράκλειτο.

     ΙΙ. Γι’ αυτό, ο μεγάλος Προσωκρατικός διανοητής παρατηρεί, με βαθυνόητο τρόπο, σχετικά:

«ὕβριν χρή σβεννύναι μάλλον ή πυρκαϊήν:

την έπαρση πρέπει να κατασβήνει κανείς περισσότερο κι από την πυρκαγιά» (απ. 43).

Η ὕβρις, σύμφωνα με το απόσπασμα, κάτι που αναλογικά ισχύει και στον νεοελληνικό κόσμο, είναι εκ πρώτης όψεως θρησκευτική, ουσιωδώς όμως πολιτική.  Συνιστά, πριν απ’ όλα, υπέρβαση του μέτρου σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο· στη συνάφεια τούτη αποβαίνει αμετρία, αλαζονεία, αχαλίνωτη ακολασία και βία, που συνεπάγεται η άγονη αντιπαράθεση ανάμεσα στις διάφορες πολιτικές ομάδες ή φατρίες της πολιτείας. 

....ΕΔΩ