Η ΜΗΤΡΑ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ
Ο Πλάτωνας λέει στον Γλαύκο, στην «Πολιτεία» του.
«Φαντάσου ένα υπόγειο σπήλαιο ,το οποίο να έχει ανοικτή προς το φως την είσοδο , καθ΄ όλο το μήκος του, και μέσα σε αυτό το σπήλαιο ανθρώπους αλυσοδεμένους από τους πόδας και τους αυχένας εκ παιδικής ηλικίας , εις τρόπον ώστε να μην μπορούν να μετακινηθούν από την θέση τους και ούτε να βλέπουν, παρά μόνο εμπρός τους μόνο. Όπισθεν δε …να υπάρχει αναμμένη φωτιά από την οποία να έρχεται το φως έως αυτούς, μεταξύ δε αυτής και των δεσμωτών ένας δρόμος προς τα επάνω .Κατά μήκος αυτού του δρόμου φαντάσου ακόμη κτισμένο έναν τοίχο ….φαντάσου τώρα ανθρώπους να περνούν κατά μήκος αυτού του τοίχου φορτωμένοι παντοειδή αντικείμενα …εις τρόπον ώστε όλα αυτά να φαίνονται επάνω από τον τοίχο …αυτοί (οι δεσμώτες) είμεθα εμείς οι ίδιοι , και νομίζεις ότι αυτοί οι δεσμώτες έχουν ιδεί ποτέ και από τους εαυτούς των και από τους άλλους τίποτα άλλο εκτός από τις σκιές των που σχηματίζει η λάμψη του πυρός επί του βάθους του σπηλαίου , προς το οποίο είναι γυρισμένοι ;»
Τι ακριβώς θέλει να μας αποκαλύψει ο Πλάτωνας με αυτήν την εικόνα , νομίζω ότι είναι φανερό .Τον κόσμο στον οποίο ζούμε . Ζούμε λοιπόν μέσα σε ένα σπήλαιο .Ότι βλέπουμε νομίζουμε ότι είναι όλη η αλήθεια .Στα σκοτάδια του χώρου τούτου έχουμε συνηθίσει και βλέπουμε για αληθινά αυτά που είναι αντίγραφα μιας άλλης πραγματικότητας .Η αλήθεια είναι ένα φως . Είναι το «Φως το αληθινό» τόσο ισχυρό που η θρησκεία μας το αποδίδει ως φως «Της Τρισηλίου Θεότητας» . Δηλαδή ,τριών ήλιων φως.
Ζούμε σ΄ ένα κοίλωμα στον κόσμο της μεταβολής τον οποίον καθοδηγεί η Ειμαρμένη που σπέρνει τις αρχές όλων των πραγμάτων και η Ανάγκη δίνει το τέλος αυτών .Ο Πλάτωνας λέει ότι αν κάποιος από τους δεσμώτες ανέβει προς το φως εκείνο , θα πάθαινε ότι και αυτό που λέει ο Όμηρος για τον Αχιλλέα, δεν θα ήθελε να γυρίσει πίσω εκεί κάτω , ακόμα και αν έπρεπε να είναι δούλος στον επάνω κόσμο .
Το αμετάβλητο πάνω με το μεταβλητό κάτω , συνδέονται με το ότι , τα πρότυπα του πάνω αντανακλώνται στα νερά του κάτω σαν είδωλα . Στην Ιλιάδα ο Όμηρος λέει , «Στης θρέπτας γης τα πέρατα θα πάω , να ιδώ την μάνα Τηθύν και τον Ωκεανό , αρχή των θεών όλων.»
Στον «Κρατήλο» του Πλάτωνα , ο Σωκράτης αναλύοντας την προέλευση των ονομάτων , λέει ότι το όνομα της Τηθυϊδος , προέρχεται από όνομα πηγής , το οποίο όμως δεν διακρίνεται καθαρά .Διότι αυτό που κοσκινίζει (διαττώμενον) καθώς και αυτό που διυλίζει (ηδούμενον) είναι παρομοιώματα πηγής .Από αυτά δε τα δύο παράγεται το όνομα Τηθύς . Πρόκειται για την πηγή που φέρνει τα πρότυπα εδώ κάτω και των οποίων η αντανάκλασή τους στον Ωκεανό είναι αυτό που ιστορείται με τον μύθο του Διονύσου.
Λέει ο μύθος πώς ο Διόνυσος , που ήταν στον Όλυμπο , είδε την μορφή του στα νερά , και γοητεύθηκε τόσο πολύ , που έσκυψε ακόμη περισσότερο ώσπου έπεσε μέσα τους . Τότε βρέθηκε στην υλική μορφή , χωρίς να το καταλάβει . Εκεί όπως ήταν σε ένα λιβάδι και έπαιζε τον βρήκαν οι Τιτάνες και τον κομμάτιασαν .Η κρυπτογραφημένη θέση του μύθου είναι , η σε μορφογένεση μεταβαλλόμενη πρότερη ιδέα του όντος , που με τον διαμελισμό φέρει την διάσπαση της ενότητάς της . Ο Διόνυσος , έπαιζε με τα παιχνίδια του όταν τον βρήκαν οι Τιτάνες , τα οποία , συμβόλιζαν τις ενέργειες που δημιούργησαν τις μορφές . Ήταν η σβούρα , σύμβολο του ατόμου , η σφαίρα , σύμβολο της τέλειας κίνησης όπως αυτή των άστρων .
« Του έδωσε βέβαια την κατάλληλη για το σώμα του κίνηση , δηλαδή εκείνη από τις επτά κινήσεις που ταιριάζει περισσότερο στην λογική και την σωφροσύνη . Για αυτό τον έκανε να κινείται ομοιόμορφα κυκλικά» Τίμαιος d 34 .
Και βέβαια , άλλο ένα από τα παιχνίδια του ήταν και το κάτοπτρο . Σύμβολο του αστρικού φωτός όπου μέσα του αντανακλώνται οι αρχέτυπες ιδέες και υλοποιούνται σε μορφικό επίπεδο .
Το κάτοπτρο , ο καθρέπτης , θα το έχετε ακούσει ότι συχνά χρησιμοποιείται στην μαγεία . Ο σκοπός του και η χρήση του είναι συμβολική και εξυπηρετεί στην εμφάνιση κάποιου πνεύματος που έχει επικληθεί από τον μάγο . Η Ίσιδα έκανε συχνές εμφανίσεις με το μέσον αυτό .Σχετικά με τον καθρέπτη μας λέει ο Πλάτωνας , ότι είναι το μέσων που δημιουργεί τα αντίγραφα .
Το σπήλαιο μέσα στο οποίο ζούμε είναι ο χώρος που αντιπροσωπεύεται από την μήτρα , που φέρνει με τις γεννήσεις τα αντίγραφα του πρότυπου , τα Αρχέτυπα , από τον κόσμο των Ιδεών. Για αυτό και οι θεοί που είναι να κατέβουν εδώ ,πρέπει να έρθουν μέσα από γήινη μήτρα .
Και ερμηνεύοντας ο Πλάτωνας το σπήλαιο και τους δεσμώτες , λέει. «Το υπόγειο δεσμωτήριο και οι δεσμώτες , είναι αυτός ο κόσμος που βλέπουμε δια της οράσεως …ο δεσμώτης εκείνος που ανεβαίνει εδώ επάνω και βλέπει …παριστάνει την ψυχή που ανεβαίνει από τον ορατόν είς τον νοητόν κόσμο …είς τον κόσμον της νοήσεως την τελευταίαν και ανωτάτην θέσιν κατέχει η ιδέα του αγαθού , η οποία ένεκα τούτου μετά δυσκολίας καθοράται …αυτή είναι η αιτία παντός εν γένει εν τω σύμπαντι , καλού και ωραίου , διότι και εις τον ορατόν κόσμον αυτή γεννά και το φως και την πηγή του φωτός τον ήλιο .»
Ο Θεός λοιπόν δημιούργησε τον Αιώνα. Ο Αιώνας περιέχει όλες τις ιδέες , είναι σταθερός και αθάνατος και βρίσκεται ακίνητος γύρω απ΄ τον Θεό . Δημιουργία του Αιώνα, είναι ο Κόσμος, που φέρνει την αποκατάσταση και κινείται γύρω από τον Αιώνα .
Το πέρασμα από τον χώρο του Κόσμου στον Αιώνα , γίνεται μέσα από τις πύλες του Άδη , όπου φύλακας είναι ο σκύλος Κέρβερος .Ο Κέρβερος είναι ο Σείριος που βρίσκεται στον αστερισμό του Κυνός. Ο Κέρβερος είναι τρικέφαλος και ο Σείριος αποτελείται από τρις ήλιους .Εκεί είναι τα Ηλύσια Πεδία των Θεών .
Λέει ο Ερμής ο Τρισμέγιστος , «Εκείνος απ τον οποίον εξαρτάται η ζωή και ονομάζεται Δίας , κατέχει το ενδιάμεσο σημείο ανάμεσα στον ουρανό και την γη .Η γη όμως και η θάλασσα είναι υπό τον Δία-Πλούτωνα , τροφός των θνητών .»
Τον αμετάβλητο και μεταβλητό κόσμο τον περιγράφει ο Πλάτωνας με τον δικό του τρόπο , αλληγορικά, και δίνει την ουσία των δύο αυτών καταστάσεων της δημιουργίας , στην ¨Πολιτεία» του.
«….αυτός ο τεχνίτης είναι άξιος να κάνει …όλα τα δημιουργήματα της φύσεως …και όλα τα άλλα πράγματα και τον εαυτό του ακόμη, …αλλά ειπέ μου σου φαίνεται αδύνατον να υπάρξει ένας τέτοιος τεχνίτης …το πράγμα δεν είναι δύσκολο ,αλλά γίνεται συχνάκις και γρήγορα …αν θέλεις να κάνεις την δοκιμή, πάρε έναν καθρέπτην και γύρισέ τον απ όλα τα μέρη ,αμέσως θα κάμεις τον ήλιον…την γη, και τον εαυτό σου …και όλα .»
Συνεχίζοντας αναφέρεται στο αντίγραφο , το είδωλο το χωρίς ουσία που απλώς ομοιάζει με το πραγματικό χωρίς όμως να είναι τίποτα άλλο παρά μίμησή του. Είναι δηλαδή «κατ΄ εικόνα» και όχι «κατ΄ ουσία» όμοιο με το πρότυπο , διότι στον χώρο των αμετάβλητων που είναι η ουσία , η ψυχή , δεν περιλαμβάνεται τίποτα το φθαρτό , άρα ούτε οι ασθένειες . Συμπέρασμα , αν ερχόταν κάποιος σε επαφή με το βιολογικό οργανωτικό του πρότυπο , που βρίσκεται στον κόσμο του αμετάβλητου , δηλαδή την ουσία του , την ιδέα της υπάρξεώς του , θα μπορούσε να ξαναδημιουργήσει τους φθαρμένους ιστούς του υλικού του σώματος και να παραχθεί το «θαύμα» .
Συνεχίζοντας , ο Πλάτωνας καταχωρεί στην πρώτη θέση τον θεό δημιουργό , στην δεύτερη τον κατασκευαστή των ιδεών του θεού και στην τρίτη τον μιμητή των κατασκευών .Απέχει λοιπόν η αλήθεια και η πραγματικότητα τρεις βαθμίδες από την φύση .
«Δι ΄ έκαστον πράγμα υπάρχουν αυτές οι τρείς τέχνες , η μία που το μεταχειρίζεται, η άλλη που το κατασκευάζει και η άλλη που το μιμείται …Κατ΄ ανάγκη λοιπόν μόνο ο μεταχειριζόμενος γνωρίζει τις ιδιότητες ενός πράγματος …ώστε η μεν γνώση την οποίαν έχει ο κατασκευαστής περί των προτερημάτων ή ελαττωμάτων του έργου του είναι απλή πίστη την οποίαν αντλεί από τις συνομιλίες του με εκείνον που γνωρίζει να το μεταχειρίζεται …ο δε μιμητής …ούτε γνώση ακριβή ούτε ορθή ιδέαν θα έχει …τίποτα άξια λόγου δεν γνωρίζει από ότι μιμείται διότι …αυτή η μίμηση απέχει τρείς βαθμούς από την αλήθεια»
Ο κόσμος της μεταβολής είναι ο χώρος στον οποίον ζούμε και είναι το συμβολικό σπήλαιο , που χαρακτηρίζεται «μήτρα» γιατί γεννά τα αντίγραφα , είναι ο μιμητής, πρόκειται για το μορφογενετικό πεδίο της εκδήλωσης των ιδεών σε μορφές .
Και ο χώρος του αμετάβλητου , του «κατασκευαστή» , είναι ο χώρος των προτύπων , δηλαδή των ψυχών .
Όλες αυτές οι χαμένες ή κριμένες γνώσεις που κάποτε κατείχαν οι σοφοί μας πρόγονοι μας βάζουν στον πειρασμό να σκεφθούμε πόσοι κόσμοι γύρο από το δικό μα ς ηλιακό , άλλα και γαλαξιακό χώρο κατοικούνται . Και ακόμα , μέχρι πόσο μακριά στα άστρα υπάρχουν Έλληνες .
