Ενταση στην Κύπρο με μαχητικά και πλοία

Αντιπαράθεση Τουρκίας - Ισραήλ – Επίσημη επίσκεψη του Σιμόν Πέρες στη Λευκωσία

Του Αθανασιου Ελλις

Ενα εν δυνάμει εκρηκτικό μείγμα, το οποίο δοκιμάζει τις αντοχές και εγκυμονεί κινδύνους για διολίσθηση σε θερμό επεισόδιο, δημιουργεί η ταυτόχρονη παρουσία το τελευταίο διάστημα δυνάμεων της Τουρκίας και του Ισραήλ στον εναέριο χώρο και τη θαλάσσια περιοχή πέριξ της Κύπρου. Στις αρχές της εβδομάδας δύο τουρκικά F-16 πέταξαν σε «απόσταση ασφαλείας» αλλά στο ίδιο ύψος με έναν σχηματισμό τεσσάρων μαχητικών και δύο ιπτάμενων τάνκερ της ισραηλινής αεροπορίας, τα οποία συμμετείχαν σε ασκήσεις στο νότιο τμήμα του FIR Λευκωσίας. Εκτελώντας τις εντολές της κυβέρνησης Ερντογάν, η τουρκική αεροπορία επιχειρεί να κάνει αισθητή την παρουσία της στην ανατολική Μεσόγειο, σε μια επίδειξη ισχύος, τη στιγμή που αμφισβητεί το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει τον ενεργειακό πλούτο που βρίσκεται εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Ταυτόχρονα, τρία πλοία («Oceanic Challenger», «Bergen Surveyor», «Piri Reis») διεξάγουν έρευνες ακόμη και εντός της κυπριακής ΑΟΖ για λογαριασμό της τουρκικής κυβέρνησης με σκοπό τον εντοπισμό υδρογονανθράκων. Προς το παρόν η κυπριακή κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα πλοία αυτά ως ευρισκόμενα σε διεθνή ύδατα, αλλά προειδοποιεί πως εάν αρχίσουν γεωτρήσεις, «η προσέγγιση θα είναι διαφορετική». Από την πλευρά του το Ισραήλ τηρεί συγκρατημένη αλλά σε καμία περίπτωση παθητική στάση, καθώς δεν προτίθεται να επιτρέψει στην Αγκυρα να συμπεριφέρεται ως «ο απόλυτος άρχων της περιοχής». Υπό αυτό το πρίσμα ερμηνεύεται η προσγείωση στις αρχές της εβδομάδας στο αεροδρόμιο της Λάρνακας οκτώ ισραηλινών ελικοπτέρων Απάτσι και Σικόρκσι, που μετείχαν σε άσκηση ανεφοδιασμού. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της επικείμενης επίσημης επίσκεψης του Ισραηλινού προέδρου, Σιμόν Πέρες, στη Λευκωσία, την ερχόμενη Πέμπτη, άλλα δύο Σικόρσκι μετέφεραν στην Κύπρο άνδρες των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας. Ενδιαφέρον για συνεργασία με τη Λευκωσία για την άντληση υδρογονανθράκων σε δύο οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ εξέφρασε και η Μόσχα, μέσω του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού Gazprom, ενώ στην εξασφάλιση ενός οικοπέδου προσβλέπει και το Παρίσι.

Παρά την ομόθυμη στήριξη της διεθνούς κοινότητας -αλλά και όλων των πρωταγωνιστών που διαθέτουν επιρροή στην περιοχή- στο δικαίωμα της Λευκωσίας να αξιοποιήσει τον ενεργειακό πλούτο που βρίσκεται στην κυπριακή ΑΟΖ, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει επιλέξει τις περιπολίες τουρκικών μαχητικών και την αποστολή ερευνητικών πλοίων για να συνεχίσει να αμφισβητεί την κατοχυρωμένη και από το Δίκαιο της Θάλασσας απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας να διεξαγάγει γεωτρήσεις για την άντληση φυσικού αερίου. Καθώς, μάλιστα, οι πρώτες ενδείξεις συγκλίνουν σε προβλέψεις για τεράστια κοιτάσματα που αναμένεται να αποφέρουν στην Κύπρο και τα ανάλογα οικονομικά οφέλη, ο Ταγίπ Ερντογάν θεωρεί ότι μέσω της έντασης θα μπορέσει να εξασφαλίσει «ανταλλάγματα».

Η επιλογή της έντασης έχει ως συνέπεια στην περαιτέρω απομόνωση της Αγκυρας, τη στιγμή που επιταχύνεται η εμβάθυνση της συνεργασίας του Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα -όπως καταδεικνύουν και οι πρόσφατες ελληνοϊσραηλινές αεροναυτικές ασκήσεις- εξέλιξη την οποία υποστηρίζει σθεναρά και το πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι της Αμερικής. Ταυτόχρονα, η Λευκωσία διαμηνύει προς τον αραβικό κόσμο ότι δεν επιθυμεί να πληγούν οι μεταξύ τους παραδοσιακοί δεσμοί. Γι’ αυτό, και παρά την πιεστική προτροπή του κ. Νετανιάχου να απόσχει, ο Δημήτρης Χριστόφιας ψήφισε υπέρ της αναγνώρισης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Πάντως, το Ισραήλ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ταχύτατα εξελισσόμενη προσέγγιση με την Ελλάδα και την Κύπρο, και επιχειρεί να την αξιοποιήσει όχι μόνο στο οικονομικό και το αμυντικό πεδίο, αλλά και στο επικοινωνιακό. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής του συνέντευξης, τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έγινε αποδέκτης κριτικής περί παγκόσμιας απομόνωσης του Τελ Αβίβ, υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει επικαλούμενος τη στενή συνεργασία του Ισραήλ «με χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και άλλες».

άπό